Πέμπτη 8 Μαΐου 2014

Ο Σκάπουλλος

Ο σκάπουλος στο ναυτικο λεξιλογιο ο σκάπουλος ειναι αυτος που αλλαζει καποιον στη βάρδια ενός πλοιου κυρίως τιμονιέρη, πηδαλιούχο.

Στα ιταλικα η λεξη χρησιμοποιειται και σημερα για να δηλώσει τον ανύπαντρο, εργένη, αυτόν που διατηρεί εαυτόν εκτός συζυγικών δεσμεύσεων. Αυτό ακριβώς σημαίνει και η συγκεκριμένη λέξη στην κυπριακή διάλεκτο.

Το 1970 κυκλοφορούν "Τα Κυπριώτικα του Βιολάρη" με ερμηνευτή τον Μιχάλη Βιολάρη. Ο στίχος των τραγουδιών είναι σε κυπριακή διάλεκτο ως επί το πλείστον με παραδοσιακά κυπριακά τραγούδια (όπως "Τα ριάλια", "Η Τυλληρκώτησσα" -Εσσιεβ βερεβεν... - "Η βράκα" κ.α.) και συνθέσεις του ίδιου του Βιολάρη και άλλων δημιουργών (Μίμης Πλέσσας, Αχιλλέας Λιμπουρίδης κα στη μουσική, Δημήτρης Λιπέρτης, Κώστας Μόντης, Μιχάλης Πασιαρδής, Άνθος Ροδίνης κ.α. στο στίχο). Ο δίσκος αυτός αποτυπώνει εξαιρετικά την προπολεμική (1974), αγροτική κυρίως Κύπρο και τη ντοπιολαλιά που χρησιμοποιείτο εκείνη την εποχή.

Σε αυτό το δίσκο υπάρχει και το τραγούδι "Ο Σκάπουλλος" των Μιχάλη Βιολάρη-Ανδρέα Γρηγορίου. Αναφέρεται σε έναν εργένη της εποχής (όπως ήταν ο πατέρας μου τότε) και τις ενστάσεις του για το γάμο και κυρίως αν θα βρει τη γυναίκα που θέλει, όπως την περιγράφει με χαρακτηριστικά που έφεραν οι νεαρές κοπέλες σε διάφορες περιοχές της Κύπρου, την εποχή εκείνη.


Οι στίχοι στην κυπριακή διάλεκτο:
Λαλούσιν άμα παντρευτώ πως εν να νοικοτζυρεφτώ
Μα 'πιαμ με ο φος τομ μαύρο, πως σγιαν τηθ θέλω εθ θεν να βρω...

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες, Τζιερυνιωτούες, κάμνουν καρτούες
σαν τηδ δική μου να ττακκουρούν

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες τζι οι Παφιτούες, κάμνουν καρτούες
σαν τηδ δική μου να ττακκουρούν

Να' σιει ππαράν της Μορφιτούς
Τηγ γλυκαν της Λευκονιτούς
Της Πεγιωτούς την όμορφκίαν
Της Σκαλιωτούς τζιειν' το καπάρτισμαν!

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες, Τζιερυνιωτούες, κάμνουν καρτούες
σαν τηδ δική μου να ττακκουρούν!

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες τζι οι Παφιτούες, κάμνουν καρτούες
σαν τηδ δική μου να ττακκουρούν!

Μα 'πιαμ με ο φος τομ μαύρο, πως σγιαν τηθ θέλω εθ θεν να βρω...

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες, Τζιερυνιωτούες, κάμνουν καρτούες
σαν τηδ δική μου να ττακκουρούν!

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες τζι οι Παφιτούες, κάμνουν καρτούες
σαν τηδ δική μου να ττακκουρούν! 

Και η απόδοση στην κοινή ελληνική:
Λένε πως άμα παντρευτώ πως θα νοικοκυρευτώ
Μα μ' έπιασε ο φόβος το μάυρο, πώς όπως τη θέλω δε θα βρω

Βαρωσιωτούδες (από την Αμμόχωστο - Βαρώσι), Χωραϊτούδες (Χώρα = Λευκωσία), Κερυνιώτούδες, κάμνουν καρδούλες
σαν τη δική μου να κτυπούν

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες και οι Παφιτούδες (εκ Πάφου), κάμνουν καρδούλες
σαν τη δική μου να κτυπούν

Να έχει το χρήμα που έχει μια κοπέλα από τη Μόρφου(κωμόπολη της Κύπρου γνωστή για τους πορτοκαλε΄ψνες της)
Τη γλύκα που έχει μια κοπέλα από το Λευκόνοικο (κοινότητα στην επαρχία Αμμοχώστου)
Την ομορφιά που έχει μια κοπέλα από την Πέγεια (χωριό της επαρχίας Πάφου για το οποίο έχει γραφτεί το παραδοσιακό Κυπριακό "Στη βρύση των Πεγειώτισσων)
Και εκείνο το κόρδωμα που έχουν οι κοπέλες από τη Λάρνακα (Σκάλα)

Βαρωσιωτούδες (από την Αμμόχωστο - Βαρώσι), Χωραϊτούδες (Χώρα = Λευκωσία), Κερυνιώτούδες, κάμνουν καρδούλες
σαν τη δική μου να κτυπούν

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες και οι Παφιτούδες (εκ Πάφου), κάμνουν καρδούλες
σαν τη δική μου να κτυπούν!

 Μα μ' έπιασε ο φόβος το μάυρο, πώς όπως τη θέλω δε θα βρω...

Βαρωσιωτούδες (από την Αμμόχωστο - Βαρώσι), Χωραϊτούδες (Χώρα = Λευκωσία), Κερυνιώτούδες, κάμνουν καρδούλες
σαν τη δική μου να κτυπούν!

Βαρωσιωτούες, Χωραϊτούες και οι Παφιτούδες (εκ Πάφου), κάμνουν καρδούλες
σαν τη δική μου να κτυπούν!

Δεν υπάρχουν σχόλια: