Περί ανέμων και υδάτων: Εναλλακτική Αντίμετώπιση της κρίσης

Η Ισλανδία είναι χώρα η οποία, ως γνωστόν, άφησε τις τράπεζές της να χρεωκοπήσουν το 2008. Δεν ακολούθησε την πεπατημένη, δηλαδή να καταφύγει στο ΔΝΤ και να προσπαθήσει να διασώσει τις τράπεζές της.

Τις άφησε να χρεωκοπήσουν. Δεν αποζημίωσε τους (άγγλους και ολλανδούς) καταθέτες των τραπεζών της. Ο Πρόεδρος της χώρας έστειλε το αίτημα για αποζημίωση ΔΥΟ φορές σε δημοψήφισμα. Απορρίφθηκε και τις δύο. Σύρθηκε στα δικαστήρια και δικαιώθηκε (η απόφαση ελήφθη προ 3 ημερών και θα την βρείτε στο blog του osr) .

Και σύμφωνα με τον Πρόεδρο της (Πρόεδρος, όχι αστεία):

Κατ` αρχήν διαπιστώσαμε νωρίς πως δεν πρόκειται μόνο για μια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, αλλά για μια βαθιά πολιτική και κοινωνική κρίση. Και αυτό μας οδήγησε σε μεταρρυθμίσεις στα εν λόγω πεδία. Επιδιώξαμε να αποδώσουμε δικαιοσύνη και παράλληλα να αλλάξουμε τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων.

Μόλις 15 μήνες μετά το ξέσπασμα της κρίσης, η εξεταστική επιτροπή που συνέστησε το Κοινοβούλιο από ανεξάρτητους ειδικούς έβγαλε πόρισμα 2.400 σελίδων, με το οποίο όχι μόνο καταλόγισε ευθύνες, αλλά και τις προσωποποίησε. Κατονομάζονται ο πρώην πρωθυπουργός Γκέιρ Χάαρντε, τρεις πρώην διοικητές της κεντρικής τράπεζας, υπουργοί, ενώ ποινικές ευθύνες καταλογίζονται σε στελέχη των τριών ιδιωτικών τραπεζών.

Το πόρισμα δημοσιποιήθηκε και βρίσκεται εδώ στα Αγγλικά.

Κανείς, ούτε καν οι κατηγορούμενοι, δεν αμφισβήτησαν την αμεροληψία των συντακτών του πορίσματος.

Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν. Διερωτήθηκα πολλές φορές γιατί να αντιμετωπίζουμε τις τράπεζες σαν να είναι οι Άγιοι Τόποι της οικονομίας. Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τις τράπεζες από άλλες επιχειρήσεις; Οι τράπεζες είναι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και όταν διαπράττουν μεγάλα λάθη θα πρέπει να χρεοκοπούν. Σε διαφορετική περίπτωση τους δημιουργούμε την εντύπωση πως μπορούν να παίρνουν μεγάλα ρίσκα χωρίς ευθύνη. Δεν γίνεται όταν έχουν επιτυχία να σημειώνουν μεγάλα κέρδη και όταν αποτυγχάνουν να καλείται ο φορολογούμενος να πληρώσει τον λογαριασμό.

Φυσικά και βοήθησε πολύ το γεγονός ότι είχαμε το δικό μας νόμισμα. Προχωρήσαμε στην υποτίμηση της κορώνας και αυτό ήταν σημαντικό. Ωστόσο, όλες οι άλλες κινήσεις που κάναμε δεν είχαν σχέση με την υποτίμηση. Στηρίξαμε το σύστημα πρόνοιας. Δώσαμε τη δυνατότητα στους πολίτες να συμμετάσχουν στις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν και φτιάξαμε άλλες. Αυτά θα τα κάναμε ακόμη και εάν ήμασταν μέλος της ευρωζώνης

Οι Ισλανδοί υποτίμησαν το νόμισμά τους, προέβησαν σε περικοπές (μόνο για τρία χρόνια) και φορολογίες και απέκτησαν θετικό εμπορικό ισοζύγιο. Και πλέον, όπως μου έλεγε τις προάλλες ένας φίλος Ισλανδός, όλοι οι πολίτες αυτού του κράτους έχουν στέγη και τροφή ( But everybody have a roof over their head and something to eat.)

Υπόψη ότι ο Πρόεδρος Ólafur Ragnar Grímsson επανεξελέγη στις εκλογές του Ιουνίου 2012 με 52.78%! Ο συγκεκριμένος κατήλθε υποψήφιος για 5η! θητεία μετά από συλλογή υπογραφών απο 30.000 πολίτες. Ο ίδιος δε σκόπευε να ξαναβάλει υποψηφιότητα.

http://www.bloomberg.com/news/2012-03-04/iceland-president-seeks-fifth-term-after-petition-from-voters.html

Μήπως πήραμε το λάθος δρόμο; Μήπως η απερχόμενη κυβέρνηση έπρεπε να εξετάσει και αυτό το ενδεχόμενο; Μήπως κάποιος υποψήφιος έπρεπε να δώσει και αυτή την επιλογή;

ΥΓ:

Το ντοκιμαντέρ "Μαθήματα από τους Βικινγκς" της εκπομπής "Εξάντας"