Υπότιτλος: Όταν ο Χριστός φοράει μπλουζάκι ‘Make America Great Again’
Σε εποχές ρευστότητας και συλλογικής ανασφάλειας, οι κοινωνίες δεν αναζητούν απαραίτητα λογική, ούτε ηθική ακεραιότητα. Αναζητούν σωτήρες. Κάποιες φορές με ράσο, άλλες με κόκκινο καπέλο.
Ο Παΐσιος: Η αγιότητα ως πολιτισμική παρηγοριά
Η μορφή του Αγίου Παϊσίου, αν και δεν ήταν πολιτική, λειτούργησε σαν σταθερά μέσα σε χαοτικά χρόνια. Μια φιγούρα με απλότητα, ταπεινότητα, και μια εσχατολογική σοφία που έδινε νόημα στην αποσύνθεση του παρόντος. Ήταν ο πνευματικός παππούς που «τα έλεγε πριν συμβούν», που ζούσε απέναντι από το σύστημα, χωρίς όμως να το πολεμά με οργή — απλά το υπερέβαινε.
Ο Παΐσιος έγινε σημείο αναφοράς για ένα τμήμα της κοινωνίας που ένιωθε ότι «κάτι πολύτιμο χάνεται» — η ταυτότητα, οι ρίζες, η πίστη. Η λαϊκή θρησκευτικότητα βρήκε σε αυτόν ένα σύμβολο καθαρής, αδιαπραγμάτευτης Ελλάδας. Κι όσο ο θεσμικός λόγος της Εκκλησίας εξανεμιζόταν σε κηρύγματα PR, ο Παΐσιος ανήγαγε την απλότητα σε προφητεία.
Ο Τραμπ: Ο αμαρτωλός Μεσσίας της πολιτισμικής δεξιάς
Κι ύστερα έχουμε τον Τραμπ. Ένας άνθρωπος που ζει ως αντίθετο του Ιησού, αλλά πλασάρεται ως εκλεκτός Του. Πώς γίνεται αυτό;
Οι Λευκοί Ευαγγελικοί των ΗΠΑ δεν αναζητούν θρησκευτική καθαρότητα. Αναζητούν πολιτισμική κυριαρχία. Ο Τραμπ τους υποσχέθηκε ότι θα την επαναφέρει: όχι με προσευχή, αλλά με εκδίκηση. Παρότι ασεβής, έγινε εργαλείο Θεού στα μάτια τους — ο νέος Κύρος, ο ειδωλολάτρης βασιλιάς που χρησιμοποιείται για θεϊκό σκοπό, σύμφωνα με το βιβλικό αφήγημα του Ησαΐα.
Το QAnon πρόσθεσε μια αποκαλυπτική πινελιά: ο Τραμπ δεν είναι απλά πρόεδρος, είναι αποστολικός ήρωας που πολεμά τους σατανιστές της παγκοσμιοποίησης. Όσο πιο προκλητικός, τόσο πιο «θεόσταλτος». Όσο πιο αλαζόνας, τόσο πιο «αληθινός».
Κοινός παρονομαστής: Η προβολή της ανάγκης
Παΐσιος και Τραμπ, παρά τη χαοτική διαφορά τους, λειτουργούν ως προβολές της συλλογικής ανάγκης για λύτρωση:
- Ο Παΐσιος προσφέρει παρηγοριά και νόημα.
- Ο Τραμπ προσφέρει εκδίκηση και κυριαρχία.
Δεν έχει σημασία τι είναι ο καθένας πραγματικά. Σημασία έχει τι συμβολίζουν για τους ανθρώπους που τους ακολουθούν. Στον Παΐσιο, βλέπουν έναν κόσμο με θεϊκή τάξη. Στον Τραμπ, βλέπουν έναν κόσμο που θα γυρίσει πίσω στη δική τους τάξη.
Επίλογος: Το πρόσωπο δεν έχει σημασία — το αφήγημα έχει
Η αγιότητα δεν είναι πάντα ουράνια. Μερικές φορές γεννιέται στα υπόγεια της ταυτότητας. Και ο Μεσσίας της μιας εποχής, είναι ο αντίχριστος της άλλης. Ανάλογα με το ποιος έχει το μικρόφωνο.
Η πρόκληση για όλους εμάς είναι να αναγνωρίζουμε πότε χρειαζόμαστε σωτήρες — και γιατί. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι αν ο Τραμπ είναι Μεσσίας ή αν ο Παΐσιος έκανε θαύματα. Το πρόβλημα είναι όταν χρειαζόμαστε έναν Μεσσία τόσο πολύ, που δεν κοιτάμε ποιος είναι — αρκεί να υπόσχεται ότι θα μας σώσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου